“ویژگی‌های مشاور کارآمد چیست؟
چهار نکته‌ی کلیدی هست که همواره در تصمیم‌گیری باید مدنظر قرار گیرد. اگر برای تصمیم‌گیری از مشاور کمک می‌گیرید، او نیز ملزم به رعایت این چهار نکته است: «مشاور موظف است باتوجه‌به علائق، توانایی‌ها، مصلحت‌ها و اولویت‌های مختص به شما تصمیم بگیرد، نه خودش.»
در ضمن، مشاور باید به شما کمک کند که خودتان تصمیم‌گیری را بیاموزید. در غیر این صورت، موفقیت شما متعلق به او و مسئولیت شکست‌تان هم به‌عهده‌ی او خواهد بود. مطابق تعریف مشاوره، وظیفه‌ی مشاور، فکرکردن با شماست، نه برای شما.
دیگر ویژگی‌های مهم مشاور کارآمد
غیر از این دو نکته، سایر ویژگی‌ها را به‌قلم «باربارا دی آنجلیس»، به‌نقل از کتاب « از باربارا بپرسید»بخوانید:
اطمینان حاصل کنید که رابطه‌ی شما و مشاور یا روان‌درمانگرتان به‌قدرکافی گرم و محبت‌آمیز است تا با احساس امنیت تمام بتوانید درمان شوید… .
اطمینان حاصل کنید که مشاور یا روان‌درمانگر شما در گذشته، خود از مشاوره و روان‌درمانی بهره‌مند شده است و التیامی را که شما به‌دنبال آن هستید، خود نیز پیش‌تر در برخی جنبه‌های روحی‌اش به‌دست آورده است… .
اطمینان حاصل کنید مشاور و روان‌درمانگر شما، هم بر کشف منبع و منشأ الگوهای رفتاری و احساسیِ ناخواسته‌ی شما تمرکز کرده است و هم راه‌ها و روش‌هایی عملی و ملموس و قابل‌اجرا به شما ارائه می‌دهد… هر مشاور و روان‌درمانگرِ خوب به شما تکلیف و تمرین‌هایی خواهد داد تا بتوانید در عمل، میزان تحول و پیشرفت درونی خود را در زندگی بسنجنید.
بسیار مهم است که از همان اولین جلسه‌ی حضور در مقابل مشاور و روان‌درمانگر، تغییرات و پیشرفت‌هایی را مشاهده کنید و استفاده‌های عملی چشمگیری ببرید. مضحک و احمقانه است که باور داشته باشیم باید ده‌بیست جلسه صبر کنیم تا به‌تدریج شاهد تغییر و پیشرفت زندگی خود باشیم.”
مشاوره کودک و نوجوا ن: معرفی دفاتر برتر مشاوره کودک و نوجوان به منظور تکنیک های روانشناسی و تربیتی کودک از دوره نوزادی تا دوره بلوغ، بحران های دوره بلوغ و جوانی در دختران و پسران
“پس از شروع جلسات به چه نکاتی توجه کنم؟
پیش از هر چیز لازم است تلاش کنید مسئله و مشکل‌تان را بشناسید تا بتوانید آن را به‌خوبی به مشاور منتقل کنید. برای تحقق این هدف می‌توانید از خودِ مشاور کمک بگیرید. اطلاعات لازم را از مشاور پنهان نکنید. اگر نگران قضاوت او هستید، به‌صراحت بگویید: «مطلبی در نظر دارم که فکر می‌کنم اگر گفته شود، ممکن است مفید باشد، اما نگران واکنش شما هستم. هیچ دوست ندارم از طرف شما سرزنش یا تحقیر و مسخره شوم. متأسفانه این نگرانی مانع ابراز وجود من و باعث روراست‌نبودنم با شما شده است. لطفا کمکم کنید تا بر این مشکل غلبه کنم.»
مشاور باید کسی باشد که در مقایسه با سایرین، بیش از همه به او اعتماد داشته باشید. اگر این‌طور نباشد، دارید نادانسته و ناخواسته عرصه‌ی سوءاستفاده از خودتان را برای دیگران باز می‌کنید.
نکته‌ی مهم دیگر، این است که مشاور حداکثر می‌تواند به شما پیشنهاد دهد، نه فرمان. پیشنهاد یا قضاوت مشاور، وحی منزل نیست و به‌سادگی می‌توانید آن را نپذیرید. همچنین، وقتی آن را ناپذیرفتنی و ناشدنی می‌بینید، حق دارید این نکته را به او گوشزد کنید. هرگز چنین چیزی را ناگفته نگذارید، چون شما از زمان، انرژی و سرمایه‌ی اقتصادی خود مایه گذاشته‌اید. دریافت راهنماییِ موثق و معقول حق شماست. در ضمن، وظیفه‌ی مشاور است که به شما بیاموزد یا لااقل کمک کند خودتان مسئله‌ی خودتان را حل کنید. چنین چیزی محقق نمی‌شود، مگر اینکه بین شما و مشاور، در مسیر حل مسئله، رابطه‌ای دوستانه شکل بگیرد.”
“روانشناسانی که در روان درمانی و سایر اشکال درمان روانشناختی تخصص دارند، افراد حرفه ای هستند که بسیار آموزش دیده هستند و در حوزه های رفتار انسان، ارزیابی سلامت روان، تشخیص و درمان و تغییر رفتار مهارت دارند. روانشناسان با بیماران کار میکنند تا احساسات و نگرشهایشان را تغییر دهند و به آنها کمک کنند تا سالمتر شوند و الگوهای رفتاری موثرتری داشته باشند.
روانشناسان از شیوه هایی استفاده میکنند که از لحاظ علمی معتبر هستند تا به افراد کمک کنند تا افکار، احساسات و رفتارهایشان را تغییر دهند. رفتاردرمانی، یک تلاش مشارکتی بین فرد و روانشناس است. رفتاردرمانی محیط پشتیبانی را فراهم میکند تا در مورد نگرانیها و احساسات به طور آشکار و محرمانه صحبت شود. روانشناسان حفظ کردن رازداری شما را بسیار مهم می پندارند و به پرسشهای شما در خصوص آن شرایط نادر پاسخ می دهند، زمانی که اطلاعات محرمانه باید به اشتراک گذاشته شوند.
هنگام انتخاب کردن، چه چیزی در نظر گرفته می شود
روانشناسان و مراجعه کنندگان با یکدیگر کار می کنند. تناسب درست بین آنها اهمیت دارد. اکثر روانشناسان توافق دارند زمانی که صلاحیت روانشناس مشخص می شود، عامل مهم در تعیین کار کردن یا نکردن با یک روانشناس مخصوص، سطح راحت بودن شما با آن روانشناس است. اینکه شما با روانشناس خود تناسب خوب داشته باشید، اهمیت زیادی دارد. روانشناسی را انتخاب کنید که با او احساس راحتی می کنید.”
“اگر به راه‌حل‌های مشاور اعتقاد نداشتم، چه کنم؟
یکی از معضلات فراگیر، این است که مراجعه‌کننده به هر دلیلی به راه‌حل مشاور اعتقاد ندارد یا نمی‌تواند آن را انجام دهد. این نکته ممکن است نشانه‌ای باشد که مشاور به‌قدر لازم شما و مسئله‌تان را نشناخته یا برای‌تان وقت نگذاشته است. در این شرایط، پیش از اجرای راه‌حل‌ها و رهنمودهای مشاور، با صراحت و قاطعیت، موضع خود را اعلام کنید. هدف مشاور باید کمک به شما باشد. اگر پیشنهاد او غیرکاربردی یا ناکارآمد به‌نظر می‌رسد، وظیفه‌ی اوست که درباره‌ی این مسئله، حساس باشد. شما به مشاور پول نمی‌دهید که انتظارات او را برآورده کنید؛ اوست که از شما پول می‌گیرد تا به شما در حل مشکل‌تان کمک کند.”
“به چه شیوه‌ای، از مشاوره استفاده کنم؟
به‌نظر می‌رسد بهترین شکل مشاوره، گفت‌وگوی رودررو و حضوری است. در این حالت فرصت دارید مسئله‌ی خود را کامل‌تر و با آسایش خاطر بیشتری مطرح کنید. مشاور هم اگر در دریافت برخی نکات نیاز به توضیحات بیشتر داشته باشد، می‌تواند فورا از شما سؤال کند. در ضمن، مشاور با دیدن چهره و بدن شما، می‌تواند از روی زبان بدن و لحن صدای‌تان اطلاعات بیشتر و موثق‌تری به‌دست آورد، اطلاعاتی که شاید به‌تنهایی از گفتار و کلام شما دریافت نشود.
در این خصوص جالب است بدانید که ۵۵درصدِ مفاهیم ارتباطی از طریق زبان بدن، ۳۸درصد از طریق لحن و تنها ۷درصد از طریق کلام بین دو یا چند نفر ردوبدل می‌شود. (منبع) به این نکته اضافه کنید: ضعف بسیاری از ما در تکلم، جمله‌بندی، استفاده‌ی صحیح از لغات، ناتوانی در به‌یادآوردن برخی کلمات، و دیگر مواردی که در صورت حضوری‌نبودن دیدار با مشاور، هریک از آنها مانعی برای انتقال و دریافت مطالب محسوب می‌شود.
در ضمن شاید به جلسات متعدد مشاوره نیاز داشته باشید تا بتوانید در فرایند حل مسئله توفیق بیشتری به‌دست آورید. بعید به‌نظر می‌رسد در چند دقیقه مشاوره‌ی تلفنی یا چند خط پرسش مکتوب بتوانید به چنین توفیقی برسید.”
“بهترین مرکز مشاوره چه ویژگی هایی دارند؟
برای آن که بتوانید بهترین مرکز مشاوره را انتخاب کنید، ابتدا باید در مورد ویژگی‌های یک مرکز مشاوره خوب اطلاعات کسب نمایید. در ادامه 7پارامتر را برای شناسایی یک مرکز مشاوره خوب و مناسب سنجیده ایم.
حضور متخصصان روانشناسی در حوزه‌های مختلف
هنگامی که برای مشکل خاصی به روانشناس مراجعه می‌کنید، باید مطمئن باشید که درمانگر شما آموزشهای لازم را در حوزه تخصصی خود دریافت کرده است. در یک مرکز روانشناسی حضور افراد آموزش دیده و تحصیل‌کرده ضرورت دارد. همچنین حضور افراد متخصص در حوزه‌های مختلف به یک مرکز این امتیاز را می‌دهد که بتواند در زمینه‌های مختلف به مراجعان خود خدمت رسانی کند. حضور روانشناسان بالینی، متخصصان در حوزه کودک و نوجوان، خانواده، ازدواج، مشاوران تحصیلی و… در یک مرکز مشاوره منجر به افزایش کارایی آن خواهد شد.”
“امروزه بازار توصیه‌های موفقیت و سمینارهای انگیزشی داغ است. نباید به این سادگی سرنوشت و آینده‌ی خود را در اختیار این‌وآن قرار داد. کار عاقلانه این است که قبل از سرسپردگی و دنباله‌روی، از صلاحیت و شایستگی مشاور خود تقریبا مطمئن شوید. براین‌اساس، اگر پس از واکاویِ انگیزه‌های خود به این نتیجه رسیدید که می‌خواهید برای حل مشکلات‌تان از مشاور کمک بگیرید، باید به چند نکته‌ی مهم توجه کنید:
آیا مشاور مدنظرتان سایت، کانال یا صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی دارد؟
آیا در نشریه یا پایگاهی اینترنتی فعالیت میکند؟
آیا به‌عنوان کارشناس، سابقه‌ی حضور در رسانه‌های عمومی، مثل تلویزیون، رادیو و… را دارد؟
آیا در دانشگاه تدریس میکند؟
آیا سِمت اجرایی و مدیریتی دارد؟
در چه زمینه و تا چه مقطعی تحصیل کرده است؟
تخصص او چیست؟ یعنی در چه موضوع و چه شاخه‌ای تجربه و تبحر دارد؟ (برخی زمینه‌های بسیار مهم و تخصصی مشاوره عبارت‌اند از: ازدواج، خانواده، کودک و نوجوان، اعتیاد، تغذیه، ورزش، شغل و اقتصاد، تحصیل، حقوق و….)
با چه نهادهایی همکاری کرده است؟ چند سال؟ (بهزیستی، کمیته‌ی امداد، دادگستری، سازمان زندان‌ها و…)
دیگران، به‌خصوص دیگر مراجعان، درمورد او چه می‌گویند؟
مشاور را چه کسی به شما معرفی کرده است؟ خودِ شخص معرف چند وقت از خدمات مشاور مذکور استفاده کرده است؟
فرد معرف، چقدر در حل مشکلات خودش موفق عمل کرده است؟ آیا نتیجه‌ی حاصل پایدار و مانا بوده است؟
اگر نتیجه مطلوب نبوده است، قصور و کم‌کاری از طرف چه کسی بوده است؟ مراجعه‌کننده یا مشاور؟
و… .”
“چه چیزی مرا به مشاوره روانشناسی ترغیب کرده است؟
متخصصان خانواده : آشنایی با گرایش های و شاخه های مشاوره خانواده، بازارکار و آینده شغلی، آموزش روشهای جدید خانواده درمانی در کشورهای مختلف و اطلاع از همایشهای مشاوره خانواده
متخصص کودک و نوجوان : اطلاع از بیماری ها و اختلالات کودکان و نوجوان و دستآوردهای داخلی و خارجی برای متخصصی کودک، روانشناسان و مشاروان حوزه کودک و نوجوان
مشاوره ازدواج : معرفی دفاتر برتر کانون مشاوران در زمینه مشاوره ازدواج به منظور آموزش های پیش از ازدواج و پس از ازدواج با هدف دستیابی به ازدواج موفق و رفتار در دوره نامزدی و عقد.
| مراکز مشاوره خانواده |
